Üroloji Doktoru Hangi Hastalıklara Bakar?

Üroloji Nedir?

Üroloji, hem erkek hem de kadınlarda idrar yolları ve erkek üreme sistemiyle ilgilenen cerrahi bir tıp dalıdır. Bu alan, böbreklerden mesaneye, prostat bezinden penise kadar geniş bir organ sistemini kapsar.

Ürologlar, hem tıbbi tedaviler hem de cerrahi müdahaleler yoluyla böbrek taşları, idrar yolu enfeksiyonları, prostat büyümesi, infertilite ve cinsel fonksiyon bozuklukları gibi sorunlarla ilgilenirler. Üroloji; iç hastalıkları, nefroloji, onkoloji, endokrinoloji ve jinekoloji gibi diğer branşlarla da sıkı bir iş birliği içindedir.

Üroloji Doktoru Hangi Organlarla İlgilenir?

Üroloji doktoru, idrarın üretildiği, taşındığı ve depolandığı organ sistemlerini inceler. Bu sistemler:

• Böbrekler: Kandan atık maddeleri süzer ve idrar üretir.
• Üreterler: Böbreklerden mesaneye idrarı taşır.
• Mesane: İdrarın depolandığı organdır.
• Üretra: İdrarın vücuttan atıldığı kanaldır.
• Prostat Bezi: Erkeklerde semen sıvısının bir kısmını üretir.
• Testisler ve Epididim: Sperm üretimi ve olgunlaşmasının gerçekleştiği yapılardır.

Kadınlarda da üroloji; mesane, üretra ve pelvik taban kaslarının fonksiyonlarını inceler. Bu organlarda ortaya çıkan fonksiyonel, yapısal veya enfeksiyöz bozukluklar ürolojinin ilgi alanına girer.

Üroloji Doktoru Hangi Hastalıklara Bakar?

Bir üroloji doktoru, hem basit enfeksiyonlardan kompleks kanserlere kadar geniş bir hastalık yelpazesiyle ilgilenir. Üroloji doktorunun en sık baktığı hastalıklar;

• Böbrek Taşları: İdrarda biriken minerallerin kristalleşmesi sonucu oluşur.
• Prostat Hastalıkları: İyi huylu prostat büyümesi (BPH),prostatit ve prostat kanseri dahil.
• İdrar Yolu Enfeksiyonları: Böbrek, mesane veya üretra düzeyinde oluşabilir.
• Mesane Hastalıkları: Mesane taşı, mesane kanseri veya idrar kontrol problemleri.
• Erektil Disfonksiyon (Sertleşme Sorunu): Damar, sinir veya hormonal nedenlere bağlı olarak gelişir.
• Erkek Kısırlığı: Sperm üretim bozuklukları veya kanal tıkanıklıkları nedeniyle oluşabilir.
• İdrar Kaçırma (İnkontinans): Kadınlarda pelvik taban zayıflığı, erkeklerde prostat ameliyatı sonrası görülebilir.
• Ürolojik Kanserler: Böbrek, mesane, prostat, testis veya adrenal bez kaynaklı tümörler.
• Çocuk Ürolojisi: Doğumsal anomaliler, sünnet sonrası komplikasyonlar ve idrar kaçırma sorunları.

Erkek Üreme ve Cinsel Sağlık Sorunları

Erkek üreme ve cinsel sağlığı, hormon dengesi, damar yapısı, sinir sistemi ve psikolojik faktörlerin karmaşık etkileşimine bağlıdır. Ürolojik açıdan en sık karşılaşılan sorunlar arasında erektil disfonksiyon, erken boşalma, testis hastalıkları ve infertilite yer alır. Bu durumlar bazen sistemik hastalıkların (örneğin diyabet veya hipertansiyon) bir sonucu olabilir. Tedavi yaklaşımları arasında ilaç tedavileri, hormon düzenleyici protokoller, enjeksiyon tedavileri, psikoseksüel terapi ve gerekirse cerrahi girişimler bulunur.

Kadınlarda Görülen Ürolojik Hastalıklar

Kadınlarda ürolojik sorunlar genellikle pelvik taban kas zayıflığı, doğum travmaları veya hormonal değişiklikler sonucu ortaya çıkar. İdrar kaçırma, sık idrara çıkma, mesane sarkması (sistosel) ve tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları en yaygın durumlardır. Ürolojik muayene, pelvik taban fonksiyonlarının ve mesane kapasitesinin değerlendirilmesini içerir. Tedavi, pelvik egzersizlerden minimal invaziv cerrahiye kadar değişebilir.

Prostat Hastalıkları ve Tedavi Seçenekleri

Prostat bezi, erkek üreme sisteminin önemli bir parçasıdır ve yaşla birlikte büyüyebilir. En sık görülen durumlar; iyi huylu prostat büyümesi (BPH),prostatit ve prostat kanseridir. Tedavi; hastalığın türüne, şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna göre değişir. İlaç tedavileri, minimal invaziv yöntemler (örneğin HoLEP, Rezūm, UroLift) ve radikal cerrahiler en sık kullanılan seçeneklerdir.

Böbrek Taşı ve İdrar Yolu Taş Hastalıkları

Böbrek taşları, idrardaki minerallerin yoğunlaşarak kristalleşmesiyle oluşur ve ağrılı kolik ataklara neden olabilir. Taşın boyutu, yeri ve bileşimi tedavi seçimini belirler. Küçük taşlar genellikle bol sıvı alımı ve ilaçlarla düşürülebilirken, daha büyük taşlar için endoskopik taş kırma (ESWL),üreteroskopi veya perkütan cerrahi gerekebilir.

İdrar Yolu Enfeksiyonları ve Mesane Problemleri

İdrar yolu enfeksiyonları (İYE),bakterilerin idrar yollarına yerleşmesiyle ortaya çıkar ve sık idrara çıkma, yanma, ağrı gibi belirtilerle seyreder. Kadınlarda anatomik yapı nedeniyle daha sık görülür. Tekrarlayan enfeksiyonlarda, altta yatan anatomik veya fonksiyonel bir bozukluk araştırılmalıdır. Tedavi genellikle antibiyotikler, sıvı alımı ve hijyen önlemlerini içerir.

İdrar Kaçırma (İnkontinans) Nedenleri ve Tedavisi

İnkontinans, istemsiz idrar kaçırma durumudur ve hem kadınlarda hem erkeklerde yaşam kalitesini önemli ölçüde etkiler. Nedenleri arasında pelvik taban kas zayıflığı, sinir hasarı, doğum travmaları veya prostat ameliyatları yer alabilir. Tedavi; davranışsal terapi, pelvik egzersizler, ilaçlar veya mesane destek ameliyatlarını içerebilir.

Mesane (İdrar Torbası) ve Böbrek Kanserleri

Ürolojik kanserler arasında mesane ve böbrek tümörleri önemli bir yer tutar. Mesane kanseri genellikle sigara kullanımıyla ilişkilidir, böbrek kanserleri ise genetik ve çevresel faktörlerle ortaya çıkar. Erken teşhis, tedavi başarısı açısından kritik öneme sahiptir. Tedavi; cerrahi, kemoterapi, immünoterapi veya hedefe yönelik tedavileri kapsayabilir.

Çocuk Ürolojisi: Doğumsal ve Gelişimsel Sorunlar

Pediatrik üroloji, doğuştan gelen veya gelişimsel idrar yolu ve genital sistem bozukluklarını inceler. Sünnet komplikasyonları, inmemiş testis, hipospadias, vezikoüreteral reflü ve enürezis (gece alt ıslatma) en sık karşılaşılan durumlardır. Erken tanı ve uygun cerrahi müdahale, çocukların ilerleyen yaşlarda normal üriner ve üreme fonksiyonlarını korumaları açısından büyük önem taşır.

Sertleşme (Erektil Disfonksiyon) ve Cinsel Fonksiyon Bozuklukları

Erektil disfonksiyon (ED),tatmin edici bir cinsel ilişki için yeterli sertliğin sağlanamaması veya sürdürülememesi durumudur. Damar tıkanıklıkları, hormonal bozukluklar, sinir hasarı veya psikolojik faktörler bu duruma neden olabilir. Tedavi planı; yaşam tarzı değişiklikleri, oral ilaçlar, enjeksiyon tedavileri, şok dalga tedavisi (Li-ESWT) veya penis protezi cerrahisini içerebilir.

Kısırlık (Erkek İnfertilitesi) ve Testis Hastalıkları

Erkek infertilitesi; sperm üretiminde, taşınmasında veya ejakülasyon sürecinde meydana gelen bozukluklardan kaynaklanabilir. Varikosel, hormonal dengesizlikler, genetik faktörler veya geçirilmiş enfeksiyonlar başlıca nedenlerdir. Tedavi; mikrocerrahi varikoselektomi, hormon tedavileri veya yardımcı üreme tekniklerini (örneğin IVF, ICSI) içerebilir.

Ürolojik Cerrahi ve Minimal İnvaziv Tedaviler

Modern üroloji, açık cerrahi yöntemlerin yerini giderek minimal invaziv tekniklere bırakmıştır. Bu yaklaşımlar, daha az ağrı, kısa hastanede kalış süresi ve hızlı iyileşme avantajı sunar. Endoskopik cerrahiler, lazer tedavileri ve laparoskopik girişimler günümüzde birçok ürolojik hastalıkta tercih edilmektedir.

Endoüroloji ve Taş Kırma (ESWL) Uygulamaları

Endoüroloji, idrar yollarına içerden (endoskopik yolla) müdahale edilmesini sağlayan özel bir alandır. Böbrek ve üreter taşlarının tedavisinde en sık kullanılan yöntemlerden biri ESWL (Extracorporeal Shock Wave Lithotripsy)’dir. Bu yöntem, vücut dışından gönderilen ses dalgalarıyla taşların kırılmasını sağlar ve genellikle anestezi gerektirmez.

Robotik ve Laparoskopik Ürolojik Ameliyatlar

Robotik ve laparoskopik cerrahi, ürolojik operasyonlarda devrim niteliğinde bir dönüşüm yaratmıştır. Bu teknolojiler, küçük kesilerden girilerek yapılan yüksek hassasiyetli işlemler sayesinde hem estetik hem de fonksiyonel avantaj sağlar. Prostat kanseri, böbrek tümörü ve mesane cerrahilerinde sıkça tercih edilir.

Ürolojide Güncel Tedavi Yaklaşımları ve Teknolojik Gelişmeler

Üroloji, tıbbi teknolojinin en hızlı ilerlediği alanlardan biridir. Yapay zeka destekli tanı sistemleri, 3D görüntüleme, biyoteknolojik ilaçlar, kök hücre tedavileri ve eksozom bazlı rejeneratif uygulamalar modern tedavi seçeneklerini şekillendiriyor. Bu gelişmeler, hastalara daha kişiselleştirilmiş ve konforlu bir tedavi süreci sunmayı hedefliyor.

Üroloji Muayenesi Nasıl Olur?

Üroloji muayenesi, hastanın şikayetlerine göre planlanır ve genellikle birkaç aşamadan oluşur.

Öncelikle detaylı bir tıbbi öykü alınır; idrar yapma sıklığı, ağrı, gece idrara çıkma, cinsel fonksiyon gibi konular değerlendirilir. Ardından fizik muayene yapılır; erkeklerde prostat muayenesi (rektal muayene),kadınlarda pelvik taban değerlendirmesi gerekebilir.

Teşhisi netleştirmek için laboratuvar ve görüntüleme testleri uygulanabilir:

• İdrar tahlili ve kültürü (enfeksiyon veya taş varlığını belirlemek için),
• Ultrasonografi veya BT taraması (böbrek, mesane, prostat gibi organların değerlendirilmesi için),
• Kan testleri (örneğin PSA testi, böbrek fonksiyonları),
• Ürodinamik testler (mesane fonksiyonlarını ölçmek için).

Muayene sonucunda tanı konur ve uygun tedavi planı belirlenir. Bu plan; ilaç, yaşam tarzı değişiklikleri, minimal invaziv işlemler veya cerrahi yöntemleri içerebilir.